Tiến độ xây dựng, tức thời gian cần thiết để xây dựng công trình thì xét cho cùng cũng là tiền bạc.
Xây dựng nhanh thì nhanh đưa vào sử dụng, sẽ tiết kiệm được nhiều tiền và thời gian và ngược lại, kéo dài thời gian xây dựng là tăng thêm các chi phí liên quan, tăng sự bất tiện và thêm nhiều nỗi lo lắng của gia chủ.
Cho nên quan điểm chung là quý chủ nhà cần làm rõ với nhà thầu về tiến độ xây dựng, cùng thỏa thuận một tiến độ mong muốn và đưa vào hợp đồng với các mức thưởng phạt rõ ràng.
Nói chung làm một ngôi nhà sẽ mất chừng 4-8 tháng tùy quy mô. Do vậy việc chọn lựa để quá trình thi công vào dịp thời tiết tốt, thuận lợi là rất quan trọng. Tại miền Nam thì đó là quãng thời gian mùa khô từ tháng 10 đến tháng 5 dương lịch năm sau. Tại miền Bắc nếu có thể thì việc xây dựng nhà nên tránh mùa mưa bão, nắng gay gắt (tháng 6 – tháng 9 dương lịch) và mùa mưa xuân dầm dề sau Tết từ tháng 2 đến cuối tháng 3 đương lich. Nhưng ở miền Bắc thì khá khó tránh cả hai nên có lẽ thời điểm khởi công hợp lý là sau Tết, vừa tận dụng những tháng mát mẻ cho đến tận tháng 5, vừa đảm bảo XD trong một năm, tránh tâm lý làm nhà 2 năm vốn kiêng kị phổ biến ở miền Bắc (nhưng miền Nam thì không vấn đề).
Việc chọn ngày, giờ khởi công và thủ tục làm lễ khởi công là quan trọng, chủ nhà thường làm theo lời hướng dẫn của các thầy mà mình tin tưởng cho an tâm, thanh thản.
Việc XD ngôi nhà cần được nhà thầu lập thành bảng tiến độ để là cơ sở theo dõi tiến độ, là hồ sơ kèm hợp đồng, là mục tiêu cho nhà thầu phấn đấu. Việc lập bảng tiến độ trên phần mềm Microsoft Excel là rất đơn giản, hoặc làm trên phần mềm Project chuyên về quản lý dự án.
Nội dung chung của bảng tiến độ là thời điểm khởi công, thời gian hoàn thành các công việc chính cần có sự tiếp nối nhau cho đến khi hoàn thành toàn bộ công trình (ví dụ ban đầu phải là móng rồi đến cột tầng 1, sàn mái tầng 1, cột tầng 2,…. Đan xen vào đó là các công việc có thể thực hiện ví dụ như xây tường, tô trát, làm điện nước…
Bảng tiến độ cũng là nội dung để người giám sát theo dõi và bổ sung, tiến hành các điều chỉnh cần thiết khi có yếu tố nào gây ảnh hưởng đến tiến độ đa đặt ra.
Một bảng tiến độ khoa học là thể hiện đầy đủ các công việc chính yếu và đan xen vào đó là các công việc cần thiết khác, các công việc được tổ chức một cách khoa học, đúng trình tự, đủ thời gian theo quy định kỹ thuật (ví dụ không được dỡ hết cột chống bê tông khi chưa đủ ngày, mặc dù có thể ảnh hưởng chút đến các công việc khác).
Với nhà ở gia đình thì các nội dung đơn giản có các thời điểm bắt đầu và kết thúc cho các công việc theo thứ tự thời gian, được biểu diễn bằng sơ đồ ngang. Các công việc được lần lượt theo dõi cho đến khi hoàn thành công việc cuối cùng thì cũng là lúc xong công trình, có thể bàn giao đưa vào sử dụng.
Kết hợp xem ngày tốt giờ tốt với điều kiện khí hậu thời tiết để chủ nhà cùng nhà thầu vạch ra các mốc khi nào khởi công, khi nào hoàn thành,… Việc tính toán các mốc cần thiết cũng có ý nghĩa đến việc chuẩn bị vật tư, các nhà thầu chuyên môn và cả tiền trong quá trình xây dựng công trình.
Không nhất thiết các công trình nhà ở đều phải lập bảng tiến độ theo dạng bảng riêng rẽ như hình trên nhưng việc mô tả rõ ràng vào hợp đồng về tiến độ các công việc chính, tổng tiến độ công trình, thời gian khởi đầu, thời gian kết thúc là rất cần thiết và quan trọng.
