Hiểu một cách cơ bản thì nghiệm thu là sự chấp nhận một sản phẩm Nhà thầu làm ra được coi là đảm bảo chất lượng theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật xây dựng.
Nghiệm thu là công việc của người giám sát thay mặt chủ nhà làm việc với các bên liên quan, điều phối mọi hoạt động xây dựng công trình.
Nghiệm thu có thể là công việc cần thực hiện sau mỗi bước thi công. Mỗi phần việc cần được nghiệm thu hoàn thành trước khi chuyển sang công việc khác tiếp theo.
Nhà thầu chỉ được phép chuyển sang công việc tiếp theo khi sản phẩm đã được nghiệm thu.
Việc nghiệm thu đặc biệt quan trọng với các công việc phần ngầm, phần che lấp bởi công việc khác. Thực tế XD có rất nhiều lỗi mà nếu được che lấp đi rồi thì rất khó phát hiện. Vì thế vai trò của người giám sát và nghiệm thu sản phẩm là rất quan trọng.
Việc nghiệm thu phải được diễn ra minh bạch, công khai để nhà thầu “tâm phục, khẩu phục” cam kết sửa chữa các lỗi gây ra. Căn cứ để nghiệm thu là dựa trên các quy trình quy phạm xây dựng, các kết quả thí nghiệm, so sánh với thực tế sản phẩm thi công của nhà thầu.
Tất cả việc nghiệm thu phải thực hiện bằng biên bản và ghi sổ nhật ký thi công. Các biên bản nghiệm thu sẽ được tập hợp đóng quyển lưu cùng hồ sơ hoàn công công trình.
Việc nghiệm thu cũng diễn ra sau khi nhà thầu hoàn thành toàn bộ công trình, nghiệm thu tổng thể để đưa vào sử dụng.